Để tốc độ học hỏi nhanh hơn tốc độ kháng cự

Mọi tổ chức đều có quán tính. Càng thành công, quán tính càng lớn. Những gì đã giúp tổ chức phát triển trong quá khứ lại chính là những gì có thể cản trở bước tiến trong tương lai.

Vậy nên, khi nói về chuyển đổi, câu hỏi không phải là “Làm sao để tránh phản kháng?” – vì phản kháng là tự nhiên. Mà phải là:

“Làm sao để tốc độ học hỏi nhanh hơn tốc độ kháng cự?”

Bởi vì khi một tổ chức học hỏi nhanh hơn khả năng của nó để chống lại sự thay đổi, thì đổi mới không còn là một cuộc chiến, mà trở thành một hành trình tiến hóa tự nhiên.

Nhưng làm thế nào để tổ chức có thể mở ra một tương lai mới mà vẫn giữ được bản sắc của mình? Nếu đổi mới quá nhanh, ta có nguy cơ đánh mất những giá trị quan trọng đã làm nên thành công. Nếu giữ quá chặt cái cũ, ta lại bị mắc kẹt trong chính thành trì của mình.

Điều đó dẫn đến câu hỏi thứ hai:

“Làm sao để chuyển đổi mà vẫn bảo vệ được giá trị cốt lõi dài hạn?”

Giữa tối ưu hóa hiện tại và đổi mới tương lai luôn có một sự căng kéo. Lãnh đạo không phải là chọn phe, mà là tìm ra nhịp độ phù hợp để tổ chức vừa tiến hóa, vừa không mất đi sự vững chãi của chính mình.

Và trong hành trình này, chúng ta không đi một mình. Các chuyên gia, cố vấn bên ngoài có thể mang đến góc nhìn mới, công cụ mới, giúp chúng ta nhìn thấy những gì trước đây chưa từng thấy. Nhưng nếu không cẩn trọng, họ cũng có thể vô tình dẫn dắt tổ chức đi theo một con đường không phải của chính nó.

Vậy nên, câu hỏi quan trọng thứ ba là:

“Làm sao để sử dụng sự hỗ trợ từ bên ngoài mà vẫn giữ vững quyền làm chủ bên trong?”

Bởi nếu chúng ta chỉ tiếp thu mà không kiểm soát, ta có thể mất đi khả năng tự quyết định số phận của mình. Nhưng nếu ta khép kín, không học hỏi, thì ta chỉ đang bảo vệ một pháo đài đang dần cũ kỹ.

Lãnh đạo không phải là đi tìm những câu trả lời dễ dàng. Mà là sống cùng những câu hỏi khó, để mỗi ngày từng quyết định nhỏ đều giúp tổ chức đi đúng hướng – không bị mắc kẹt trong hào quang cũ, cũng không bị cuốn trôi bởi áp lực đổi mới.

Bạn có đang đối diện với những câu hỏi này trong tổ chức của mình không?
Nguồn: Nguyễn Khắc Nguyện - Vice President ACB Bank